تنیس البو (آرنج تنیس بازان) و درمان فیزیوتراپی + راهنمای کامل

تنیس البو یا آرنج تنیس بازان (Lateral Epicondylitis) یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که در بین ورزشکاران و افراد فعال در مشاغل دستی دیده می‌شود. این اختلال معمولاً به دلیل فشار مکرر و بیش از حد بر روی تاندون‌های extensor (بسط دهنده) در ناحیه آرنج و قسمت بیرونی بازو ایجاد می‌شود. همچنین این بیماری می‌تواند ناشی از حرکات نادرست در ورزش یا انجام فعالیت‌های تکراری باشد. با اینکه نام این اختلال به بازی تنیس مرتبط است، اما می‌تواند در هر شخصی که از مچ و آرنج به‌طور مکرر استفاده می‌کند، روی دهد.

در این مطلب، به بررسی جوانب مختلف تنیس البو، از جمله علل، علائم، تشخیص و راه‌های درمانی، به‌ویژه فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی خواهیم پرداخت.

 

آناتومی عضلات اکستانسور آرنج

آناتومی عضلات اکستنسور آرنج (بازکننده‌های مچ و انگشتان) در ناحیه آرنج و بازو بسیار مهم است؛ زیرا این عضلات مسئول حرکت و کنترل حرکات آرنج و مچ دست در حرکات گوناگون هستند. در ادامه به توضیحات دقیق‌تری از عضلات اکستنسور آرنج و ویژگی‌های آن‌ها پرداخته می‌شود:

عضلات اکستنسور آرنج

۱. لیاترال اَپیکوندیل  (Lateral Epicondyle)

اکثر عضلات اکستنسور آرنج از قسمت بیرونی آرنج (لیاترال اَپیکوندیل از بازو) منشأ می‌گیرند. این ناحیه محل اتصال بسیاری از عضلات است که مسئول حرکات باز کردن آرنج، مچ و انگشتان هستند.

۲. عضلات اصلی اکستنسور

الف)  Brachioradialis

منشأ: لبه بالایی و خارجی (لترال) استخوان بازو.

عملکرد: این عضله در حرکات خم و باز شدن آرنج نقش دارد، اگرچه بیشتر به‌عنوان یک فلکسر در زوایای خاص عمل می‌کند.

ب)  Extensor Carpi Radialis Longus

منشأ: پایین‌تر از لبه پایینی لاترال اپیکوندیل.

عملکرد: این عضله باعث اکستند و ابداکت (حرکت دادن به سمت خارج) مچ دست می‌شود.

ج)  Extensor Carpi Radialis Brevis

منشأ: لاترال اَپیکوندیل.

عملکرد: مشابه عضله رادیالیس لونگوس، این عضله نیز مسئول اکستند و ابداکت (حرکت به سمت خارج) مچ دست است.

د)  Extensor Digitorum

منشأ: لاترال اَپیکوندیل.

عملکرد: اصلی‌ترین عضله‌ای است که مسئول باز کردن انگشتان است و به اکستند کردن انگشتان در مچ دست کمک می‌کند.

ه)  Extensor Digiti Minimi

منشأ: لاترال اَپیکوندیل.

عملکرد: به اکستند کردن انگشت کوچکتر کمک می‌کند.

و)  Extensor Carpi Ulnaris

منشأ: لاترال اَپیکوندیل و بخش پشتی استخوان اولنا.

عملکرد: باعث اکستند و ابدکت (حرکت به سمت خارج) مچ دست می‌شود.

۳. صدمه‌ها و اختلالات

اعمال مکرر روی این عضلات، مانند ورزش یا فعالیت‌های دستی، می‌تواند به اختلالاتی همچون تنیس البو (lateral epicondylitis)  منجر شود. در این حالت، التهاب و درد ناشی از آسیب به تاندون‌های این عضلات بروز می‌کند.

ریسک فاکتورهای ابتلا به تنیس البو

تنیس البو (Lateral Epicondylitis) یا آرنج تنیس بازان یک عارضه شایع است که به دلیل التهاب تاندون‌های اکستنسور در ناحیه آرنج ایجاد می‌شود. تشخیص و شناخت ریسک فاکتورهای ابتلا به این بیماری می‌تواند به پیشگیری و درمان به موقع آن کمک کند. در ادامه به بررسی ریسک فاکتورهای اصلی ابتلا به تنیس البو می‌پردازیم:

۱. فعالیت‌های ورزشی

ورزش‌های تند و تکراری: ورزش‌هایی مانند تنیس، بدمینتون، بیس‌بال و گلف می‌توانند فشار زیادی به تاندون‌ها وارد کرده و خطر ابتلا به تنیس البو را افزایش دهند. حرکات ناهموار و نادرست می‌توانند به تاندون‌ها آسیب بزنند.

عدم انتخاب تجهیزات مناسب: استفاده از راکت‌های سنگین یا نامناسب نیز می‌تواند فشار بیشتری به آرنج و تاندون‌ها وارد کند.

۲. مشاغل و فعالیت‌های روزمره

کارهای دستی و تکراری: افرادی که در مشاغلی مثل نجاری، کشاورزی، تعمیرات، کار با ابزار دستی و کارهای مرتبط با کامپیوتر مشغول به کار هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند. حرکات تکراری مانند چرخاندن مچ دست یا نگه‌داشتن اشیاء به مدت طولانی می‌تواند فشار زیادی به تاندون‌ها وارد کند.

استفاده نادرست از تکنیک‌ها: در کارهای دستی و ورزشی، استفاده نادرست از تکنیک‌های حرکتی می‌تواند فشار اضافی به آرنج وارد کند.

۳. سن و جنس

سن: معمولاً افراد بین 30 تا 50 سال بیشتر به این عارضه مبتلا می‌شوند. افزایش سن می‌تواند به ضعف تاندون‌ها و افزایش خطر آسیب کمک کند.

جنس: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مردان بیشتر از زنان به تنیس البو مبتلا می‌شوند. این ممکن است به دلیل شیوه‌های خاص زندگی و فعالیت‌های ورزشی آن‌ها باشد.

۴. عوامل فیزیکی و ساختاری

عدم تعادل عضلانی: عدم تعادل بین عضلات فلکسر و اکستنسور در ناحیه مچ و آرنج می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

انحرافات آناتومیک: برخی از افراد ممکن است دارای ویژگی‌های آناتومیک خاصی باشند که باعث افزایش فشار بر تاندون‌ها شود؛ مثل زاویه‌های غیرطبیعی در آرنج یا مچ.

۵. عوامل مرتبط با سبک زندگی

عادات روزمره: فعالیت‌هایی که شامل استفاده زیاد از مچ دست و آرنج هستند، مانند تایپ کردن یا استفاده از دستگاه‌های دستی، خطر ابتلا را افزایش می‌دهند.

فقر در تناسب اندام: افرادی که به‌طور منظم ورزش نمی‌کنند و قدرت عضلانی و انعطاف‌پذیری ضعیفی دارند، بیشتر احتمال دارد که دچار مشکلات عضلانی و تاندونی شوند.

۶. سابقه آسیب‌های قبلی

افرادی که قبلاً دچار آسیب‌های آرنج یا بازو شده‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به تنیس البو قرار دارند. آسیب قبلی می‌تواند باعث ضعف یا ناپایداری در ناحیه شود.

پیشگیری از ایجاد عارضه

پیشگیری از عارضه تنیس البو یا آرنج تنیس بازان شامل مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و تغییرات در سبک زندگی است که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به این وضعیت کمک کند. در ادامه، به برخی از موارد کلیدی برای پیشگیری از رخ دادن تنیس البو پرداخته می‌شود:

۱. آموزش تکنیک‌های صحیح

یادگیری تکنیک‌های ورزشی صحیح: اگر ورزشکار هستید، مهم است که تکنیک‌های صحیح حرکتی را بیاموزید. تمرکز بر نحوه استفاده از دست و آرنج در هنگام ورزش، به کاهش فشار بر تاندون‌ها کمک می‌کند.

استفاده از مربی: در صورت امکان، از یک مربی برای یادگیری تکنیک‌های مناسب استفاده کنید.

۲. انتخاب تجهیزات مناسب

کیفیت تجهیزات ورزشی: استفاده از راکت، چوب بیس‌بال یا ابزارهای دستی مناسب و متناسب با اندازه و قدرت خود می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به تنیس البو کمک کند.

وزن مناسب: تجهیزاتی که بسیار سنگین هستند می‌توانند فشار بیشتری به آرنج و مچ دست وارد کنند. از ابزارها و وسایل سبک و متناسب با قدرت خود استفاده کنید.

۳. تقویت عضلات و کشش

تمرینات تقویتی: به‌طور منظم تمرینات تقویتی برای عضلات مچ، آرنج و بازو انجام دهید. این کار به افزایش قدرت و استقامت تاندون‌ها کمک می‌کند.

کشیدگی: انجام تمرینات کششی پیش از شروع کار یا ورزش اهمیت زیادی دارد. کشش عضلات و تاندون‌ها می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های حرکتی کمک کند.

۴. تقسیم فعالیت‌ها و استراحت

توزیع کارهای تکراری: اگر به انجام فعالیت‌های تکراری مشغول هستید، سعی کنید این کارها را به صورت متناوب انجام دهید تا به یک نقطه خاص فشار وارد نشود.

استراحت کافی: بعد از انجام فعالیت‌های فشرده، به خود استراحت دهید تا تاندون‌ها و عضلات فرصت بهبودی پیدا کنند.

۵. نظارت بر وضعیت بدن

توجه به وضعیت بدن: در حین انجام فعالیت‌ها به حالت بدن و نحوه نگه‌داشتن مچ و آرنج توجه کنید. وضعیت نادرست می‌تواند فشار غیر ضروری روی تاندون‌ها ایجاد کند.

آگاهی از دردها و علامت‌ها: اگر هرگونه دردی در ناحیه آرنج یا مچ دست احساس کردید، فوراً فعالیت‌ها را متوقف کنید و به مشاوره پزشکی بپردازید.

۶. استفاده از وسایل پشتیبان

استفاده از بریس‌های مخصوص می‌تواند به کاهش فشار روی تاندون‌ها و عضلات کمک کند. این ابزارها به‌ویژه در زمان انجام فعالیت‌های و ورزشی مفید هستند.

۷. بهبود کنترل تنش و استرس

تکنیک‌های تمدد اعصاب، مانند مراقبه، یوگا و تمرینات تنفسی، می‌توانند به کاهش تنش و استرس کمک کنند و روی قدرت عمل و حرکات آرنج تأثیر مثبت بگذارند.

علائم تنیس البو

تنیس البو (Lateral Epicondylitis) یا آرنج تنیس بازان یک وضعیت دردناک است که به دلیل التهاب تاندون‌های اکستنسور در ناحیه آرنج به‌وجود می‌آید. این عارضه می‌تواند باعث بروز علائم مختلفی شود که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۱. درد در ناحیه آرنج

محل درد: درد معمولاً در ناحیه بیرونی آرنج (لترال اَپیکوندیل) حس می‌شود و ممکن است به سمت بالا به بازو یا به سمت پایین به مچ دست و انگشتان سرایت کند.

نوع درد: می‌تواند یک درد تیز یا مبهم باشد و در برخی موارد، ممکن است به صورت حساسیت یا سوزش احساس شود.

۲. افزایش درد با فعالیت

درد معمولاً با انجام فعالیت‌هایی که شامل خم کردن یا باز کردن مچ و آرنج باشد، تشدید می‌شود.

فعالیت‌های خاصی مانند گرفتن اشیاء، فشار دادن، یا انجام حرکات تکراری ممکن است درد را تشدید کند.

۳. ضعف در مچ دست

ممکن است افراد مبتلا به تنیس البو با ضعف غیرمعمولی در قدرت مچ دست و انگشتان خود مواجه شوند. این وضعیت می‌تواند بر توانایی‌های روزمره مانند گرفتن یک لیوان یا بلند کردن اشیاء تأثیر بگذارد.

۴. حساسیت در لمس

ناحیه آسیب‌دیده به لمس حساس می‌شود. ممکن است فشار روی ناحیه بیرونی آرنج موجب درد شود.

۵. درد هنگام حرکات خاص

درد ممکن است در هنگام انجام برخی حرکات خاص احساس شود، مانند:

-خم کردن مچ دست به سمت بالا (اکستند کردن).

-چرخاندن مچ دست (مانند هنگام استفاده از پیچ‌گوشتی یا دوچرخه‌سواری).

-فشار دادن با دست.

۶. تغییرات در خواب

درد ناشی از تنیس البو می‌تواند در حین خواب نیز ایجاد شود و خواب را مختل کند؛ به ویژه اگر در شب حرکات خاصی انجام شود که فشار روی ناحیه آرنج را افزایش دهد.

۷. احساس سفتی و تنگی

برخی افراد ممکن است احساس سفتی و عدم انعطاف در ناحیه آرنج و مچ دست داشته باشند. این احساس ممکن است به ویژه پس از استراحت یا در صبح‌ها شدیدتر باشد.

 

درمان تخصصی فیزیوتراپی

درمان تخصصی فیزیوتراپی برای عارضه تنیس البو (Lateral Epicondylitis) شامل استفاده از روش‌های مختلفی است که به کاهش درد، بهبود عملکرد و تسهیل فرآیند بهبودی کمک می‌کند. در ادامه به بررسی چندین روش درمانی مؤثر، از جمله تکار، درای نیدلینگ، و تمرین درمانی خواهیم پرداخت.

۱. درمان تکار  (TECAR Therapy)

تکار یک روش درمانی غیر تهاجمی است که از انرژی الکتریکی برای درمان درد و تسریع فرآیند بهبود استفاده می‌کند. این روش شامل دو نوع درمان است:

موارد حساس: با استفاده از الکترودهایی که روی پوست قرار می‌گیرند، انرژی الکتریکی به بافت‌ها منتقل می‌شود. این کار باعث افزایش دما در ناحیه هدف شده و گردش خون را بهبود می‌بخشد.

نتایج:

کاهش التهاب و درد: با افزایش دما، متابولیسم بافت‌ها سریع‌تر می‌شود و به کاهش علائم کمک می‌کند.

تسریع بهبودی: با بهبود جریان خون، مواد مغذی و اکسیژن به ناحیه آسیب‌دیده می‌رسند و به تسهیل فرآیند بهبود کمک می‌کنند.

تکار معمولاً به‌عنوان یک روش مکمل در کنار سایر روش‌های درمانی استفاده می‌شود.

۲. درای نیدلینگ (Dry Needling)

درای نیدلینگ یک تکنیک درمانی  محسوب می‌شود که شامل استفاده از سوزن‌های بسیار نازک در ناحیه‌های خاصی از عضلات و بافت‌های نرم برای تسکین درد و تحریک بهبودی است. این روش به‌ویژه در کاهش تنش‌های عضلانی و دردهای ناحیه‌ای مؤثر است.

روش کار:

سوزن‌های مخصوص به نقاط دردناک (به نام نقطه‌های ماشه‌ای) در عضلات داخل ناحیه آرنج و بازو وارد می‌شوند. این تکنیک به تحریک رفلکس‌های عصبی کمک می‌کند و منجر به کاهش درد و بهبود عملکرد عضلانی می‌شود.

نتایج:

کاهش درد و تنش عضلانی

افزایش دامنه حرکتی و قابلیت کارکرد ناحیه آسیب‌دیده

۳. تمرین درمانی

تمرین درمانی یکی از مهم‌ترین بخش‌های برنامه درمانی برای تنیس البو است. این تمرینات به تقویت عضلات، بهبود دامنه حرکتی و کاهش علائم کمک می‌کنند.

انواع تمرینات:

تمرینات کششی: تمرینات کششی برای عضلات و تاندون‌ها در ناحیه آرنج و مچ دست به افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش سفتی کمک می‌کنند. مثال: کشش عضلات اکستنسور مچ.

تمرینات تقویتی: این تمرینات بر تقویت عضلات اطراف آرنج و مچ دست متمرکز هستند. تقویت عضلات می‌تواند سبب کاهش فشار و استحکام تاندون‌ها شود. مثال: تمرینات با دمبل‌های سبک یا ابزارهای مقاومتی برای تقویت عضلات مچ.

تمرینات تعادلی و حرکتی: این تمرینات به بهبود کنترل حرکتی و کاهش خطر سقوط کمک می‌کنند.

روش کار:

فیزیوتراپیست‌ها برنامه‌های تمرینی شخصی‌سازی شده‌ای برای هر بیمار طراحی می‌کنند که شامل تمرینات مناسب برای مراحل مختلف بهبودی است.

۴. مراقبت‌های اضافی

علاوه بر روش‌های فوق، فیزیوتراپیست ممکن است درمان‌هایی مانند سنجش دامنه حرکتی، استفاده از یخ برای کاهش التهاب و مشاوره برای فعالیت‌های روزمره به بیماران ارائه دهد.

چند درمان خانگی برای تنیس البو

درمان‌های خانگی می‌توانند در کاهش درد و بهبود وضعیت کمک کنند. در ادامه به چند درمان خانگی برای تنیس البو اشاره می‌کنیم:

۱. استراحت

استراحت دادن به ناحیه آسیب‌دیده یکی از مهم‌ترین مراحل درمان است. از انجام فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند، خودداری کنید و به عضلات و تاندون‌ها فرصتی برای ترمیم دهید.

۲. یخ‌درمانی

قرار دادن یخ روی ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. چند بار در روز به ‌مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، یخ را در یک پارچه تمیز بپیچید و روی آرنج قرار دهید. از تماس مستقیم یخ با پوست خودداری کنید تا از سوختگی پوست جلوگیری شود.

۳. گرما درمانی

بعد از چند روز اول پس از استفاده از یخ، می‌توانید از گرما نیز استفاده کنید. گرم کردن ناحیه آسیب‌دیده با یک کیسه گرم یا حوله داغ می‌تواند به بهبود جریان خون و کاهش تنش عضلانی کمک کند.

۴. تمرینات کششی

تمرینات کششی ملایم مانند کشش مچ می‌تواند به افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش تنش کمک کند. تمریناتی که می‌توانید انجام دهید شامل موارد زیر است:

• دراز کردن دست به جلو و کشیدگی آرام مچ به سمت پایین.
• کشش ساعد با استفاده از دست دیگر برای کمک به کشش عضله.

۵. ماساژ

ماساژ ملایم ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند به کاهش تنش و درد کمک کند. می‌توانید از روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون یا روغن کنجد استفاده کنید و ناحیه را به آرامی ماساژ دهید.

۶. استفاده از بانداژ

استفاده از بانداژ یا نوارچسب مخصوص برای کمک به ثابت نگه داشتن آرنج و کاهش فشار روی تاندون‌ها می‌تواند مفید باشد.

۷. محصولات طبیعی

برخی از محصولات طبیعی مانند زردچوبه و زنجبیل خاصیت ضد التهابی دارند. می‌توانید از این ادویه‌ها در غذاهای خود استفاده کنید. البته قبل از این کار با پزشک مشورت داشته باشید.

۸. رژیم غذایی مناسب

تغذیه مناسب و پر از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی می‌تواند به سلامت عمومی و بهبود آسیب کمک کند. میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات سبوس‌دار و پروتئین‌های کم‌چرب را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

با رعایت موارد فوق و توجه به نیازهای بدن خود، می‌توانید به بهبود وضعیت خود کمک کنید. اگر درد شدید یا مداوم باشد، توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه کنید. ممکن است نیاز به درمان‌های پزشکی بیشتری مانند فیزیوتراپی یا داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی داشته باشید.

 

نتیجه‌گیری

تنیس البو یا آرنج تنیس بازان یکی از مشکلات شایع مربوط به تاندون‌ها است که می‌تواند بر کیفیت زندگی و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد. با درک علل و علائم این بیماری، تشخیص سریع و درمان مناسب، به‌ویژه از طریق فیزیوتراپی، می‌توان به بهبودی قابل توجهی دست یافت. فیزیوتراپی به‌عنوان یک روش غیرجراحی مؤثر می‌تواند به تقویت عضلات، بهبود دامنه حرکتی و تسکین درد کمک کند.

فیزیولایف، یک مطب تخصصی فیزیوتراپی است که با بهره‌گیری از تکنیک‌های پیشرفته فیزیوتراپی و برنامه‌های ورزشی، به درمان و مدیریت انواع بیماری‌ها و دردهای عضلانی و اسکلتی می‌پردازد. هدف ما در فیزیولایف، کمک به بهبود کیفیت زندگی شما از طریق کاهش درد، افزایش توانایی حرکتی و بازیابی سلامت بدن است.